Dizî dizî ye, çi hêkek çi gamêsek...

Xerabî her xerabî ye. Tist û karên xerab û nelirê, mezin an bîçûk, wek hev in. Dizî jî ji van tist û karên xerab yek e, pirr û hindikê wê nîne. Lew ku di tebîeta diziyê de bêdadî û neheqî heye. Kesên diz, dixwazin tist û nirxên ku ne yê wan in, bê ked û zehmet bi dest bixin.
Di zargotina Kurdan de binyata vê gotinê digihîje çîroka yekî diz û diya wî:

Dibêjin,

Carekê li bajarekî dizekî jêhatî hebû. Wî, ew bajar biribû ta-lanê. Ji ber ku ew diz, di karê xwe de mahir bû, sop û dews li pê xwe nedihîstin û kesî nedikarî wî tawanbar bike, heta ku sevekê gamêsek ji axûrê mirovekî destdirêj derxist. Wî jî nekarî îspatiyê lê bike, lê ji ber ku, destê wî dirêj û digihîste hukmatê, ew da girtin. Jixwe qeyd û tomara dizê navdar li gel hukmatê zehf stûr bû. Ji wê bû ku dadgehê der barê wî de cezayê kustinê da. Berî ku dikirin wî bibin darda bikin, ji ber ku ew kevnesopiyeke kevn bû, dozger li wî pirsî, got:

-Daxwaza te ya pasîn heye? Girtiyê diz got:

-Belê, dixwazim ji berî mirina xwe, carekê bi çavê dinyayê da-yika xwe bibînim. Daxwaza wî ya dawî, xwestekeke hêsan bû, dozger pandiyek rêkire pey diya wî, gazî wê kir. Roja ku dikirin wî bibin sêdarê, diya diz derxistin pêsberê wî, diz got:

-Dayê, dixwazim carê serê ew zimanê te yê pîroz maç bikim. Dayika wî ya ku hêsir ji çavên wê xalî nedibûn, ber bi wî ve hat, zi-manê xwe derxist, dirêjî lêvên lawê xwe kir. Gava lawê wê, zimanê wê girt, bi hêrs gezand û zimanê wê di ber de jêkir. Bû karriniya diya wî, her der di xwînê de ma. Peywirdarên ewlehiyê diya wî ji wî qetandin sûnde, dozger got:

-Hey kurê heram, te çi xwest ji wê rebenê! Diz got:

-Dozger efendî, min di xamciwaniya xwe de bi hêkek mirîskê dest bi diziyê kir. Wexta min ew hêk bir radestî diya xwe kir, aqlê min hê av bû, li sûna ku diya min bibêje; tistê ku ne keda destê te

û ne xwiya eniyê te ye, li te helal nabe. Girt ew hêk di miqilêgê de, ji min re kir qeyxaqne, da ber min. Çima dayika min bi ew zimanê xwe yê sêrîn, sîretên bas li min nekirin û wê demê pêsî li min ne-birrî, hêka wê rojê gir bû, îro bû gamêsek. Dozger got:

-Rast e, dizî dizî ye, çi hêkek çi gamêsek. Ji ber ku dizê navdar, çîroka xwe bi awayekî sosret raberî dozger û endamên dadgehê yên din kiribû, kêfa wan gelek pê re hatibû. Li ser vê yekê dad-gehê biryar da ku darvekirina wî bê betalkirin û doza wî careke din bê nirxandin.

-Rast e, dizî dizî ye, çi hêkek çi gamêsek…